Saison: een verfrissende dorstlesser

Een van onze favoriete bierstijlen voor de zomer is saison bier. Deze frisse dorstlesser doet het altijd goed op een warme zomeravond. Toch is saison nog niet heel bekend bij het grote publiek. In deze blog geven we daarom meer informatie over de bierstijl en hopen we jullie enthousiast te maken voor de saison!

Geschiedenis van de saison

De naam van deze bierstijl doet vermoeden waar het bier vandaan komt. Saison is namelijk het Franse woord voor seizoen. Van oudsher was dit bier dan ook een seizoenbier. Al in de negentiende eeuw werd het seizoenbier gebrouwen op boerderijen in de Belgische provincie Henegouwen in Wallonië. In de winter was er niet veel werk te verrichten op het land dus besloten de arbeiders bier te gaan brouwen van het resterende graan. Dat bier werd later in de zomer als deel van het loon geschonken aan gastarbeiders die voor het oogsten werden aangetrokken. Omdat het bier al in de winter werd gebrouwen en pas rond de zomer voornamelijk werd opgedronken (en dus meerdere seizoenen oversteeg) kreeg het de naam saison. Soms wordt het ook wel farmhouse ale genoemd, omdat het bier traditioneel afkomstig is van boerderijen.

De saison was voornamelijk bedoeld voor gastarbeiders op de boerderijen in Henegouwen. Hierdoor kon het bier niet al te hoog zijn in alcoholpercentage. Het bier was immers een dorstlesser voor de arbeiders en er moest veel van gedronken kunnen worden zonder dat de arbeiders zo dronken werden dat ze niet meer konden werken. De saison had in de negentiende eeuw daarom een alcoholpercentage van 3%. Om het bier toch lang goed te houden en te kunnen bewaren tot de zomermaanden werd er extra hop toegevoegd aan de receptuur. Hop is van nature een goed conserveringsmiddel en zorgde ervoor dat het bier voor langere tijd houdbaar bleef.

Oorspronkelijk werd het bier gebrouwen met allerlei lokale ingrediënten, zoals gerst, tarwe en haver. Hierbij werden verschillende kruiden toegevoegd, zoals gember en koriander, waardoor het bier een lokaal en landelijk karakter kreeg. Door het gebruik van lokale ingrediënten had elke boerderij een verschillende variatie of recept voor hun saison. De gemene deler bleef een droge en kruidige smaak die goed samenging met voedsel dat op boerderijen werd gegeten en verbouwd.

Criteria

Volgens Belgische saisonbrouwers zijn er een aantal criteria waaraan voldaan moet worden om bier de naam saison te geven. Dit is vergelijkbaar met de eisen voor trappistenbier, maar er bestaan ook wel belangrijke verschillen. De bierstijl saison kent, in tegenstelling tot trappistenbier, geen keurmerk met harde eisen. In die zin kunnen de criteria voor het toekennen van de naam saison eerder opgevat worden als richtlijnen en niet als harde regels. Hoe dit geregeld is bij trappistenbier kan je lezen in deze blog. Volgens de Belgische bierbrouwers zijn dit de criteria om in aanmerking te komen voor saisonbier:

1. Het bier moet gebrouwen zijn in de Belgische provincie Henegouwen
2. Het bier moet vooral regionaal verkrijgbaar zijn
3. Het bier moet voornamelijk afgevuld worden in flessen van 75cl
4. Het bier heeft hoge gisting met nagistig op de fles
5. Het alcoholpercentage van het bier ligt tussen de 5 en 6,5%
6. Het bier moet gehopt en of gekruid zijn
7. Het bier moet een donkerblonde tot amberachtige kleur hebben
8. Het bier moet dorstlessend van karakter zijn
9. De hoge vergistingsgraad van het bier moet zorgen voor een drogere afdronk
10. Het bier moet hoofdzakelijk gebrouwen zijn met gerstemout. Andere granen zoals tarwe en haver zijn ook mogelijk

Er mag van maximaal twee punten afgeweken worden om alsnog de benaming saisonbier te krijgen. In werkelijkheid worden deze regels niet altijd gehanteerd. Daarom kan beter gesproken worden van richtlijnen.

Kenmerken Saison

In de loop der tijd zijn er wel wat dingen veranderd aan de saison. Op dit moment zijn saisons te herkennen aan een licht troebele, blonde tot amberachtige kleur. Het kruidige karakter is nog steeds terug te vinden in de smaak met af en toe frisse tonen van citrusfruit. Eveneens heeft het bier een droge en bittere afdronk. In sommige saisons kan je ook een licht zurige smaak tegenkomen. De geur kenmerkt zich door een combinatie van enerzijds fruitige en anderzijds meer landelijke en aardse aroma’s. Ook bij de geur speelt het kruidige karakter een overheersende rol. Het alcoholgehalte ligt inmiddels met 5,5-7% hoger dan in de negentiende eeuw.

Saisonbier is uitgegroeid tot een gewaardeerde bierstijl en blijft het vakmanschap en de tradities van het vroegere boerderijleven weerspiegelen. In onze fysieke winkel en webshop verkopen wij een divers aanbod aan lekkere saisons. Dit zijn een aantal voorbeelden: Mannenliefde van brouwerij Oedipus, een krachtige Triepel saison van brouwerij Casle en niet te vergeten de Saison Dupont en Avec les Bons Voeux van brasserie Dupont.